พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตสถาน (2554,หน้า390 )ได้ให้ความหมายของคำว่า เชื่อ ไว้ว่า การเห็นตามด้วย มั่นใจ เชื่อถือ
ธนดล ตับสันเทียะ (2553,หน้า 7) ได้ให้ความหมายของความเชื่อว่า คือ การยอมรับอันเกิดอยู่ในจิตสำนึกของมนุษย์ต่อพลังอำนาจเหนือธรรมชาติ
นันทา ขุนภักดี (อ้างถึงใน พรศักดิ์ พรหมแก้ว :2544,หน้า 21) ให้ความหมายว่าความเชื่อ หมายถึง สภาพที่บุคคลให้ความมั่นใจมีความเห็นคล้อยตาม และพร้อมที่จะปฏิบัติตามสิ่งใดสิ่งหนึ่งและนำไปถ่ายทอดให้บุคคลอื่นได้ทราบเพื่อต้องการให้บุคคลนั้นเกิดความมั่นใจเห็นคล้อยตามและปฏิบัติตามด้วย โดยไม่คำนึงถึงว่าความเชื่อนั้นจะมีเหตุผลที่สามารถพิสูจน์ได้หรือไม่ และชี้ให้เห็นว่าความเชื่อมีมูลเหตุมาจากความไม่รู้ เพราะความไม่รู้ทำให้เกิดความกลัว เมื่อมีความกลัวแล้วจึงคิดสร้างความเชื่อขึ้นมาเพื่อเป็นที่พึ่งทางใจ
จากความหมายของความเชื่อข้างต้นสามารถสรุปได้ว่า ความเชื่อ คือ การยอมรับของบุคคลที่มีต่อเรื่องใดเรื่องหนึ่งโดยไม่คำนึงถึงหลักเหตุผล ซึ่งหากนำไปรวมกับความหมายของการลอยกระทงแล้วจะหมายถึง การยอมรับที่จะปฏิบัติตามข้อปฏิบัติของการลอยกระทงที่ตนนับถือโดยไม่คำนึงถึงหลักเหตุผลและไม่ต้องการการพิสูจน์หาความจริง โดยจากการศึกษาตำนานทั้ง 4 ตำนานนั้น พบว่ามีความเชื่อปรากฏอยู่ดังนี้